WELKE PARTIJEN ZEGDEN HUN STEUN TOE AAN HET MEMORANDUM!? EN WELKE NIET!?

Burgerteam

• Het Burgerteam liet weten dat zij als partij alle steun geven 'aan dit initiatief die de participatie van de burgers versterkt'.

• Verschillende kandidaten onderschrijven op onze website het 'Solidariteitsmemorandum'. 

CD&V+

• De lijsttrekster, Marie Behaeghe, schrijft in een email dat de partij "het belang van wat Solidariteit doet voor mensen in nood uiteraard onderschrijft..."  en belooft dat zij het memorandum op hun website zullen zetten.

Groen

• De voorzitster, Karine Métens, ondertekende namens Groen het memorandum op onze website.

• Verschillende kandidaten onderschrijven op onze website het "Solidariteitsmemorandum".

• Op de debatavond van 25 september, stelde de vertegenwoordiger van Groen, Joost Callebaut, dat de partij de inhoud van het memorandum ten volle onderschrijft.

Samen Anders

• De voorzitter, Roel Anciaux, ondertekende namens Samen Anders het memorandum op onze website.

• Verschillende kandidaten onderschreven op onze website het "Solidariteitsmemorandum".

• Op de debatavond van 25 september, stelden de vertegenwoordigers van Samen Anders, Roel Anciaux en Billie Kawende, dat de partij de inhoud van het memorandum ten volle onderschrijft.

NVA

• Reageerde helemaal NIET, ondanks herinnering.

• Geen enkel kandidaat onderschreef het memorandum op onze website.

LB+

• Reageerde helemaal NIET, ondanks herinnering.

• Geen enkel kandidaat onderschreef het memorandum op onze website.

Vlaams Belang

• Reageerde helemaal NIET, 

• Geen enkel kandidaat onderschreef het memorandum op onze website.

Weldra zijn er gemeenteraadsverkiezingen en presenteren alle partijen hun verkiezingsprogramma. “Veilige fietspaden”, een “propere openbare ruimte” en “veiligheid” vloeien vanzelf uit de pen. Maar andere toch zeer belangrijke thema’s durven wel eens ondergesneeuwd geraken.

SolidariMeise hecht erg veel belang aan solidariteit en moedigt alle toekomstige bestuurders aan om dat belang nooit uit het oog te verliezen. Een gemeente besturen is een veeleisende opdracht waarbij bestuurders weleens beslissingen nemen waardoor, bewust of niet, mensen uit de boot vallen. Of omgekeerd, soms worden niet de beslissingen genomen die nodig zijn om mensen weer aan boord te trekken als ze er om welke reden dan ook uitvielen.

SolidariMeise wil daarbij de toekomstige politici graag een handje toesteken en heeft dit memorandum geschreven met negen thema’s die zeker niet mogen ontbreken in een goed en evenwichtig beleidsprogramma. Een lokaal beleid waarin zorg voor de zwaksten onder ons geen prominente plaats inneemt, mist een essentiële component om tot een stabiele menswaardige samenleving te komen. 

Wij nodigen de partijen en (kandidaat)politici uit om zich door dit ‘Memorandum voor Solidariteit’ te laten inspireren. Wij roepen hen op om ons en de samenleving te vertellen op welke manier zij die solidariteit in een toekomstig bestuur willen garanderen of versterken. In de komende periode zullen wij alvast de partijprogramma’s hierop aftoetsen. De resultaten zal je kunnen lezen op onze website en in onze Nieuwsbrief.

Wat volgt zijn negen solidariteitsthema’s die wij belangrijk vinden. Bij elk thema geven wij wat achtergrondinformatie, én reiken wij vooral telkens concrete handvaten aan om dat thema aan te pakken.

Wij horen graag hoe jij ernaar kijkt! Laat het ons weten!

Jij kan ook deze oproep versterken! 

Deel jij onze mening dat solidariteit van wezenlijk belang is? Onderschrijf dan mee dit “Memorandum voor Solidariteit”! Dat kan je doen als individu, maar ook als organisatie, vereniging, parochie, club… 

Geef jouw steun via een eenvoudige klik naar onze website www.solidarimeise.be/verkiezingen-okt24

Alvast van harte bedank!

De ploeg van Solidarimeise vzw

1. Elke beleidsmaatregel wordt afgetoetst op mogelijke effecten op armoede, uitsluiting en discriminatie.

Voor 21 procent van de inwoners is het (erg) moeilijk om rond te komen. Die groep mensen is de voorbije jaren groter geworden in Meise, en is groter dan gemiddeld in Vlaanderen.

Een op de 50 kinderen wordt in Meise geboren in een kansarm gezin, volgens de laatste cijfers van Kind en Gezin.

	Meise	Vlaanderen
Inwoners met een verhoogd armoederisico	6.5%	5%
Inwoners met fiscaal inkomen beneden kritische grens
- individuele aangiften	18,3%	16,8%
- gemeenschappelijke aangiften	3,1%	4,1%
Inwoners met sociale bijstandsuitkering	1,25%	3,06%
Inwoners met betalingsmoeilijkheden	7%	10%

Voor een volwaardig en succesvol armoede- en participatiebeleid dienen enkele belangrijke uitgangspunten te worden gerespecteerd :

• Vermijden van stigmatisering van bepaalde groepen mensen (migranten, armen hangjongeren….), onder meer in taalgebruik.
• Het dient een permanent aandachtspunt te zijn om groepen niet tegenover mekaar te plaatsen. Inwijkelingen vs lokale inwoners, migranten, vluchtelingen vs “lokale” kansarmen, anderstaligen vs nederlandstaligen, “kansarmen” vs de gewone man van de straat (bijv in kinderopvang)….
• Armoedebestrijding dient natuurlijk aangepakt met specifieke maatregelen voor de doelgroepen ; maar wil dit leiden tot blijvend succes dient dit ingebed in een ruimere aanpak, bijvoorbeeld op vlak van woonbeleid, veiligheidsbeleid en onderwijs.
• Vandaag op korte termijn investeren in integratie, armoedebestrijding, wegwerken van leerachterstand, opvang en begeleiding (o.m. naar werk) van vluchtelingen en andere nieuwkomers,…. genereert maatschappelijke en financiële winst op langere termijn.
• Een volwaardig gemeentelijk beleid omvat, naast de nodige eigen beleidsmaatregelen, ook een actief stimuleren en ondersteunen van en samenwerking met het middenveld, vrijwilligers, en gespecialiseerde organisaties en initiatieven.

Actiepunten voor het nieuwe gemeentebestuur

1. Het is belangrijk dat de gemeente, bij de planning en uitvoering van haar beleid, meetbare doelen vooropstelt, deze in een tijdskader plaatst en ze geregeld evalueert en bijstuurt.
2. Dit houdt in dat het gemeentebestuur,  in samenwerking met de betrokkenen zelf en met ervaringsdeskundigen, eerst de noden, vragen, problematieken… in kaart brengt. En tevens kijkt naar wat er leeft aan positieve dynamiek en initiatieven in de gemeenschap. Ook voorbij de gemeentegrens valt zeker wat te leren!
    

2. In het lokale onderwijs wordt de omkadering versterkt en worden drempels weggehaald om te verhinderen dat kinderen uit zwakke gezinnen uitvallen.

	Meise	Vlaanderen
Leerlingen kleuteronderwijs, wonend in gemeente thuistaal niet-Nederlands	36,6%	23,4%
Leerlingen lager onderwijs, wonend in gemeente thuistaal niet-Nederlands	30.6%	21,0%
Schoolse vertraging lager onderwijs, wonend in gemeente
- thuistaal Nederlands	0,25%	0,29%
- thuistaal niet-Nederlands	0,84%	2,91%
Vroegtijdige schoolverlaters, wonend in gemeente
- thuistaal Nederlands	2,2%	6,7%
- thuistaal niet-Nederlands	12,8%	19,5%
Inwoners met betalingsmoeilijkheden schoolkosten	2%	4%

 

Actiepunten voor het nieuwe gemeentebestuur

1. Organiseren van specifieke vorming van leerkrachten en ander schoolpersoneel m.b.t. diversiteit en kansarmoede.
2. Er moet ingezet worden op het bereiken en betrekken van ouders (kansarme!) en het stimuleren van “kansarme” kinderen in hun verdere studiekeuze. Alle scholen moeten daarbij ondersteund worden, o.m. met uitbreiding van de omkadering, zowel de professionele als de vrijwillige.
3. Investeren in naschoolse opvang, waarbij niet alleen huiswerkbegeleiding maar ook sportieve en culturele stimulansen worden aangeboden. 
4. Organiseren van een aanbod van warme en gezonde maaltijden in alle basisscholen.
5. Heropstarten van gratis schoolvervoer met bussen en een actieve ondersteuning van fietspooling initiatieven; om zo (zeker voor kansarme gezinnen) drempels weg te werken opdat kinderen naar school kunnen gaan.
6. Ondersteunen van eventuele projecten om een middelbare school in Meise op te richten.

3. De wereldwijde migraties vormen een grote uitdaging voor de stabiliteit van de samenleving. In het belang van de samenleving bekommert het gemeentebestuur zich om deze nieuwkomers, anderstaligen, allochtonen en vluchtelingen en promoot samenwerking, openheid en tolerantie in de gemeenschappen.

	Meise	Vlaanderen
Inwoners die zich gediscrimineerd voelen	13%	12%
Inwoners die positief staan tegenover diversiteit	38%	35%

• In de gemiddelde Vlaamse gemeente is 15 % van niet-Europese komaf; In Meise is dat 19 %; 28 % van de Meisenaars vindt dat te hoog. 

•  20 % zou het niet prettig vinden als er een gezin met een andere herkomst naast hen komt wonen

• In Meise is 59 % van de inwoners vragende partij om meer activiteiten te organiseren om elkaar beter te leren kennen. 

 

Actiepunten voor het nieuwe gemeentebestuur

1. Het bestrijden van racisme en discriminatie, het versterken van solidariteit en tolerantie moet een prioriteit zijn in het gemeentelijk beleidsplan. Dit vertaalt zich onder meer in een gedifferentieerd en kwalitatief personeelsbeleid.
   • De gemeente diversifieert de samenstelling van haar politie-, leraren- en ambtenarenkorps. Daarbij wordt gewerkt met concrete meetbare doelstellingen.
   • Ook het OCMW moet versterkt worden: zowel het aantal personeelsleden moet stijgen alsook de meertaligheid moet gestimuleerd worden.
2. Het gemeentebestuur neemt actief de rol op van “regisseur”; het mobiliseert en ondersteunt vrijwilligers en het middenveld.  Een (aan te werven) ambtenaar wordt expliciet met deze taak belast. 
3. Organisaties en basisinitiatieven worden gestimuleerd en ondersteund om inspanningen te doen om mensen te integreren. Dit kan o.m. door in de subsidiereglementen (vnl. via de adviesraden) van sport-, jeugd- en andere organisaties de nodige financiële stimuli te voorzien.
4. De gemeente streeft naar betere integratie van alle nieuwe Meisenaars door:

• Aanstelling van een volwaardige integratie-ambtenaar 
  • die nieuwkomers met migratieachtergrond, en specifiek vluchtelingen, op weg helpt;
  • en die ook een coaching-opdracht heeft t.a.v. het personeel van de gemeente inzake het werken met migranten en vluchtelingen.
• Uitbreiding van het personeelskader van het OCMW, in aantal en deskundigheid.
• Vergroten van tewerkstellingskansen van (kansarme) nieuwkomers:
  • door tewerkstellingsinitiatieven binnen de gemeentediensten zelf (bijv. bij de groendienst);
  • door meer structurele samenwerking met de VDAB (niet enkel taallessen) en stageplaatsen via bijv. “durvende ondernemers”.
• Samenwerking met vrijwilligers (organisaties).

5. Daarnaast moet de gemeente haar beleid sterk differentiëren; zij dient voor verschillende doelgroepen, die verschillende noden hebben, een specifiek beleid te ontwikkelen, met bijzondere aandacht voor kansarmoede.

4. Elke vluchteling krijgt een correct en gastvrij onthaal.

Aantal geregistreerde vluchtelingen in Meise op 1/1/2024: 37.

Daarnaast zijn er ook nog 75 Oekraïense vluchtelingen geregistreerd.

Aantal plaatsen voor vluchtelingen in het lokaal opvanginitiatief (L.O.I.): 8.  Er zijn sinds 1/1/2024   8 dossiers behandeld/afgesloten. Actueel zijn er nog 8 dossiers in behandeling.

Elk jaar verwelkomt Meise heel wat nieuwkomers. Een deel hiervan zijn immigranten afkomstig van buiten Europa (de meerderheid komt echter uit buurlanden en andere EU-landen). Een kleine specifieke groep nieuwkomers zijn “vluchtelingen”. Mannen, vrouwen, gezinnen op de vlucht voor oorlog, geweld, vervolging…. in hun thuisland, op zoek naar veiligheid, een ‘tijdelijke’ thuis….

In het kader van het federaal spreidingsplan krijgt ook Meise via Fedasil een aantal vluchtelingen toegewezen. Daarnaast kunnen vluchtelingen zich ook op eigen initiatief aanmelden.

 

Actiepunten voor het nieuwe gemeentebestuur

1. De gemeente zorgt voor een ‘gastvrij’ onthaal voor vluchtelingen die zich hier aanmelden.
2. Het Lokaal Opvang Initiatief (LOI) wordt voldoende (zowel kwalitatief als kwantitatief) uitgebouwd en uitgerust om het in het spreidingsplan toegewezen aantal vluchtelingen te kunnen opvangen. Deze personen worden actief ondersteund in hun verdere stappen.
3. Het betrokken administratief personeel wordt aangemoedigd en waar nodig gevormd om zijn onthaalrol actief en volwaardig op te nemen.
4. Het OCMW ontwikkelt een beleidsplan (personeel, reglementen, aanpak…).
5. Het bestuur zet, samen met vrijwilligers, een “buddysysteem” op; daarbij wordt gewerkt aan de uitbouw van een toekomstproject voor deze mensen.

6. Het bestuur communiceert in alle openheid over het gevoerde beleid en de concrete aanpak en  resultaten, met respect voor de privacyregelgeving.

    

5. Kinderopvang en naschoolse opvang worden versterkt; zodat ook kinderen uit zwakkere gezinnen de beste kansen krijgen om zich te ontwikkelen.

Dat de kinderopvang met een crisis kampt, blijkt ook uit de cijfers: de tevredenheid over voorzieningen daalde in Vlaanderen de voorbije zes jaar van 69 naar 57 procent. 

In Meise ligt het cijfer nóg lager, met 38 procent. Tijdens de vorige bestuursperiode was dat 56 procent.

Kinderopvang is veel meer dan ‘kinderopvang’… 

Goede kinderopvang biedt jonge kinderen niet alleen verzorging en geborgenheid, maar stimuleert kinderen ook in hun ontwikkeling. Kinderen ontmoeten er anderen en leren er van jongs af aan respectvol met elkaar omgaan. Kinderopvang kan de uitsluiting van kansengroepen tegengaan en hun integratie helpen bevorderen.

Onderzoek toont aan: kwaliteitsvolle kinderopvang biedt veel kansen aan kinderen in armoede. Ook voor de ouders: door de beschikbaarheid van opvang zijn ze in staat om een opleiding te volgen, te solliciteren zodat ze daarna kunnen gaan werken,... Soms hebben ouders opvang nodig om even tot rust te kunnen komen.

Kinderopvang biedt ouders bovendien een netwerk waarop ze terug kunnen vallen. Ze kunnen bij de opvang terecht met allerhande vragen en leren er ook andere ouders kennen.

 

Actiepunten voor het nieuwe gemeentebestuur

1. De gemeente zorgt voor een kwalitatieve naschoolse opvang, ook op woensdagnamiddag, met huiswerkbegeleiding en zorgbegeleiding waarbij een interessant aanbod wordt gedaan aan kinderen dat hen verder helpt in hun integratie.
2. De gemeente zorgt er voor dat deze opvanginitiatieven voldoende gekend zijn bij ouders.
3. Het OCMW gaat actief op zoek naar kinderen die baat hebben bij deze opvanginitiatieven.

6. Het “probleem hangjongeren” wordt op een proactieve en verbindende wijze aangepakt.

Er is een “probleem” met “hangjongeren” in onze gemeente; maar deze problematiek dient teruggebracht tot zijn reële proporties, los van vooroordelen en willekeurige percepties. Hangjongeren zitten niet per definitie in de hoek van drugs, criminaliteit….

Jongeren hangen graag rond, gewoon omdat ze dat leuk vinden. Rondhangende jongeren zijn niet onderhevig aan ouderlijke controle. Binnen de veilige en vrije omgeving van het rondhangen, kan de hangjongere sociale en communicatieve vaardigheden oefenen en ontdekken wie hij is. De ontmoetingsplekken zijn dus meestal vast. Doordat de jongeren zeer intensief gebruik maken van de openbare ruimte, ontstaat de indruk dat ze de ruimte ‘claimen’. Hangjongeren worden gezien als veroorzakers van overlast en als criminelen, maar wat voor de ene overlast is, is dat voor de andere niet. Toch wordt er van zodra men een gevoel van overlast heeft, direct beroep gedaan op formele instanties (politie, beleid, …).

Soms is de overlast reëel. Eigen aan jongeren is dat zij experimenteren en grenzen aftasten. Het gebeurt dat een grens overschreden wordt. De groep is dan niet sterk genoeg om zelfregulerend op te treden.

Naast de jongeren die, zoals hierboven beschreven, gewoon een plek zoeken om zich te ontspannen en te netwerken, voegen zich soms mensen met minder onschuldige intenties. We hebben het dan over drugdealers van (doorgaans) buiten de gemeente. Het spreekt voor zich dat deze mensen niet enkel moeten aangepakt worden door de politiediensten, maar dat ook onze jongeren tegen hen beschermd moeten worden. Eerder dan dat ze allemaal over dezelfde kam geschoren worden. Het is duidelijk dat deze groep met omzichtigheid moet aangepakt worden dat een gedifferentieerd beleid zich opdringt.

 

Actiepunten voor het nieuwe gemeentebestuur

1. De gemeente zet minder in op ‘straffen’ maar focust meer op ‘preventie’ door straathoekwerkers in te zetten die zich exclusief met jongeren mogen bezighouden. Zo zal de politie enkel nog optreden bij misdrijven (bijv. dealen van drugs).
2. De straathoekwerker zal werken aan de verbinding tussen de jongeren, de buurt en de politie. Hij zal jongeren stimuleren i.p.v. ze weg te jagen.
3. De gemeente gaat negatieve beeldvorming tegen.
4. De gemeente erkent dat elke generatie zijn “hangjongeren” heeft en dat er dus nood is aan (informele) “hangplekken”.

7. Het tekort aan sociale (huur)woningen wordt weggewerkt.

	Meise	Vlaanderen
Aantal sociale woningen per 100 huishoudens	3,3%	6,8%

Uitbreidingsgebied sociale woningen in Eversem werd geschrapt.

Momenteel moet er nog een achterstand van 110 sociale woningen worden weggewerkt om te voldoen aan de opgelegde norm.

De bevolking is groeit sterk, zeker in gemeenten in de Vlaamse Rand. Daardoor stijgt de vraag op de huizenmarkt en dus de prijs voor woningen. Er moeten dus betaalbare woningen bijkomen om te voorkomen dat velen niet meer op de huizenmarkt terecht kunnen. Sociale woningen kunnen daar mee een rol in spelen en garanderen kansen voor de minst begoeden.

 

Actiepunten voor het nieuwe gemeentebestuur

1. De gemeente dient dringend het sociaal objectief inzake sociale huurwoningen te realiseren. 

Bij eigen initiatieven of van sociale huisvestingsmaatschappijen dienen volgende basisprincipes te worden gerespecteerd:

• Een zo groot mogelijk sociale mix. Daardoor gaat integratie van nieuwkomers ook veel vlotter.
  • Architecturale en ecologische kwaliteit 
  • Geen grootschalige initiatieven

Bij privé-verkavelingen en bij de vergunning van appartementsgebouwen moet een minimumaantal sociale woongelegenheden worden verplicht via een bouwverordening.

2. Opnemen van actieve en positieve rol bij de aanpak van leegstand. Leegstaande huizen kunnen worden opgekocht en omgevormd tot sociale woningen.
3. De gemeente organiseert, via een gemeentelijk reglement, een regelmatige kwaliteitscontrole op huurwoningen. Daarbij ligt de focus op woningen die verhuurd worden aan “zwakkere” bevolkingsgroepen (m.a.w. personen die moeilijk toegang krijgen op de huurmarkt). Daarbij moet niet enkel straffend opgetreden worden, maar dient vooral werk gemaakt van het aanpassen en verbeteren van de verhuurde woning.
4. Er wordt actief en structureel samen gewerkt met het sociaal verhuurkantoor en de sociale huisvestingsmaatschappij. 

8. Het gemeentebestuur zet sterk in op cultuur die bruggen legt en helpt zo de verschillende groepen om elkaars cultuur te leren kennen en appreciëren.

Cultuur is een hefboom om mensen en dus ook verschillende bevolkingsgroepen bij elkaar te brengen en om iedereen volwaardig te laten participeren. 

Cultuur is sociaal en laat integreren. Cultuur verbindt, zorgt voor sociale netwerkvorming. Daarom moet de gemeente inzetten op actieve participatie en co-creatie van alle inwoners van Meise.

Cultuur moet meer op de straat gebeuren, niet alleen in de Muze. In onze samenleving is het voor het cultuurbeleid een belangrijke uitdaging om bruggen te bouwen tussen mensen en bevolkingsgroepen. Er moet ruimte gemaakt worden voor cultuurdiversiteit: ook allochtonen moeten cultureel kunnen schitteren. 

 

Actiepunten voor het nieuwe gemeentebestuur

1. De gemeente geeft aan alle leerlingen (en hun gezin) van het 6de leerjaar (met begeleiding door de leerkrachten, opname in het lespakket) een jaarabonnement op alle culturele activiteiten in Meise en daarna bij het afstuderen opnieuw een cultuurabonnement voor een jaar.
2. De meertaligheid van de inwoners en van elke inwoner zien we als een méérwaarde. Het Nederlands blijft weliswaar de voertaal, maar ook de taal van de allochtoon wordt gerespecteerd. De gemeente toont openheid naar anderstaligheid. In die zin moeten de gemeentelijke subsidiereglementen waarin anderstaligheid  wordt uitgesloten of gesanctioneerd, worden aangepast.
3. De gemeente ondersteunt en versterkt alle gemeenschappen in de gemeente, ook de anderstalige. Dat kan door o.a. mensen te activeren via vrijwilligerswerk.
4. Maar dat kan ook door kleine, haast symbolische initiatieven: laat kinderen in school in hun eigen taal kinderboeken voorlezen en vertalen.

9. Mondiale solidariteit wordt actief gestimuleerd.

Problematieken zoals de opwarming van de aarde, vluchtelingen, duurzaamheid …. zijn mondiaal. De oplossingen vragen dan ook een mondiale solidariteit. Hierin heeft een gemeentebestuur ook een verantwoordelijkheid op te nemen. 

Vandaag heeft Meise een Gemeentelijke Raad voor Ontwikkelingssamenwerking en Solidariteit (GROS) die de gemeente adviseert op vlak van ontwikkelingssamenwerking en zelf terzake activiteiten ontwikkelt. Via deze weg betoelaagt de gemeente jaarlijks projectpartners in het Zuiden. In 2024 werd 45.000 euro uitgekeerd aan 12. projecten.

Daarnaast draagt Meise ook sinds 2019 de titel van “Faire Gemeente”. 

 

Actiepunten voor het nieuwe gemeentebestuur

1. De gemeente treedt toe tot het netwerk van “duurzame gemeenten”. Dit is een netwerk opgezet door de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten rond de “duurzame ontwikkelingsdoelstellingen” (Social Development Goals - SDG) van de Verenigde Naties. De bedoeling is dat gemeente een “lokaal SDG-proof beleid” opzet.
2. Vanuit diezelfde visie wordt de GROS omgevormd tot een Gemeentelijke Raad voor Mondiale Solidariteit (Of Mondiale Raad). In vele steden en gemeenten is dit reeds gebeurd. Daarbij ligt de focus niet enkel op het Zuiden, maar tevens op acties om op lokaal vlak bij te dragen tot mondiale solidariteit.
3. Behoud van het jaarlijkse budget voor de betoelaging van de Zuidpartners.
4. Opzetten van een subsidiereglement (via GROS) voor de financiële ondersteuning van groepen, organisaties die inspanningen doen op vlak van “Mondiale Solidariteit” via acties, informatieverspreiding, bewustmaking, …  Hiervoor de nodige middelen ter beschikking te stellen van de GROS.
5. De gemeente zal alles in het werk stellen om de titel ”Faire Gemeente” te behouden en te  versterken. Daartoe worden de nodige acties ondernomen:
   • Samenstelling van een trekkersgroep die samen met gemeentelijke ambtenaren de criteria zal opvolgen om de titel “Fairtrade Gemeente” te behouden, maximaal te realiseren en inhoudelijk te versterken.
   • Bij gemeentelijke aanbestedingen aandacht hebben voor de fairtrade gedachte en deze als criterium opnemen in de lastenboeken.
   • Bij voorkeur en zoveel als mogelijk fairtrade producten aankopen in de plaatselijke
   • Wereldwinkel.
   • Lokale handelaars worden gestimuleerd om (meer) fairtrade producten in hun aanbod op te nemen. 
   • Via de eigen communicatie de fairtrade gedachte bekendmaken en promoten.